Na een lange periode van een stijging, daalt het aantal uitspraken waarbij schuldsanering wordt opgelegd.
Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Volgens Han von der Hoff van het bureau Wsnp (Wet schuldsanering natuurlijke personen) bij de Raad voor Rechtsbijstand en onderzoekster Nadja Jungmann van de Hogeschool Utrecht, ligt de oorzaak bij Nederlandse gemeenten.
Sinds 2008 steeg het aantal schuldsaneringen gestaag, om in het vierde kwartaal van 2011 een piek te bereiken van 3963 uitspraken. Mede daardoor werden er in totaal in 2011 bijna 15.000 schuldsaneringen uitgesproken, ongeveer 30 procent meer dan in 2010. Maar sinds de jaarwisseling daalt het aantal uitspraken. Zo stond de teller in het tweede kwartaal van 2012 op 3226 uitspraken.
Een schuldsanering betekent dat iemand met schulden 3 jaar lang zich aan financiële verplichtingen moet houden. Na die periode kan een rechter de schuldenaar een ‘schone lei’ geven en vervallen de schulden.
Volgens Jungmann ligt de daling aan een veranderde aanpak bij gemeenten. ,,Je kan pas in de schuldsanering komen, als je eerst in de schuldhulpverlening bij de gemeente hebt gezeten en een schuldeiser niet meewerkt. Twee jaar terug is besloten om selectiever te zijn bij het toelaten tot de schuldhulpverlening.’’
De reden voor die strengere ‘selectie in de spreekkamer’ is dat het 3-jarige schuldhulpverleningstraject enorm zwaar is. Vandaar dat een flinke groep afhaakt en niet lang daarna opnieuw op de stoep staat. ,,Het gaat vooral om motivatie. Als die goed is, kan een persoon het traject in.’’ Dat de daling pas begin dit jaar inzette is volgens Jungmann logisch. ,,In het begin werden nog veel twijfelgevallen wel doorgelaten, dat is nu minder. Bovendien stabiliseert in sommige regio’s het aantal aanvragen.’’
Von der Hoff biedt nog een tweede verklaring: ,,Ik hoor, vooral van rechters, dat de kwaliteit van de verzoekschriften steeds matiger wordt. De gemeenten moeten die aanleveren als de hulp op gemeentelijk niveau op niets uit is gelopen. Maar door bezuinigingen wordt daar minder aandacht aan geschonken. Daardoor keuren rechters ze minder snel goed. De gevolgen daarvan voor die mensen laten zich raden’’, aldus Von der Hoff.
Ook Jungmann ziet een probleem. ,,Mensen worden om goede redenen niet meer altijd toegelaten. Maar als mensen niet meer in de schuldhulpverlening komen, blijft het probleem van de schulden bestaan.’’